Hiện nay, trong canh tác nông nghiệp chúng ta đang tập trung quan tâm đến tính chất đất canh tác, trong đó việc hạ phèn cho đất trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.
Sự suy thoái đất ngày càng trầm trọng
làm cho đất trở nên chua hơn và đặc tính này được thể hiện bằng chỉ số pH đất.
Giới hạn pH đất:
- pH đất quá thấp (pH<4.5) – đất rất chua,
- pH đất phổ biến (4.5< pH<5.5) – đất chua
- pH đất thích hợp cây trồng sinh trưởng mạnh (5.5<pH<7.0) – đất chua ít đến trung tính.
Việc đất có pH quá thấp và kỹ thuật hạ
phèn không hiệu quả gây ảnh hưởng nhiều đến sinh trưởng và phát triển của cây
trồng, cây hấp thu dinh dưỡng khó khăn hơn, nấm bệnh trong đất nhiều hơn dẫn
đến gia tăng chi phí sản xuất, thiệt hại về năng suất cây trồng.
Là nông dân, quanh năm bán mặt cho đất bán lưng cho trời, bám
đất bám vườn phát triển kinh tế nông nghiệp, luôn gặp phải tình trạng cây trồng
sinh trưởng kém, sâu bệnh tấn công, chi phí phân bón ngày một tăng, năng suất phụ
thuộc rất nhiều vào thời tiết. Dù đã áp dụng nhiều biện pháp canh
tác hạ phèn khác nhau và việc tìm ra giải pháp hiệu quả để canh tác trên
vùng
đất nhiễm phèn và đất ngày càng chua hóa chưa thật sự thành
công.
Để tăng hiệu quả cải tạo đất,
hạ phèn cho đất, ngăn chặn ngộ độc rễ, bà con đang áp dụng một
số biện pháp hạ phèn dưới đây nhưng kết quả chưa đạt hiệu quả cao: lúa còn
gặp hiện
tượng chết mầm, chết mạ sau khi sạ, mất nhiều công gieo sạ lại và cấy dặm, một
số còn gặp hiện tương xì phèn cuối vụ làm vàng lá chân, gây ảnh hưởng đến giai
đoạn trổ
- chín. Một số biện pháp thông thường bà con đang áp dụng để
hạ phèn cho đất như sau:
Thứ 1: Bón vôi
Vôi không chỉ
đơn thuần là phân bón cung cấp dưỡng chất canxi (Ca) cho cây trồng mà còn nhiều
tác dụng
mà phân hóa học khác
không có được, đó là:
(a) Vôi ngăn
chặn sự suy thoái của đất;
(b) Vôi khử
được tác hại của mặn;
(c) Vôi ức chế
sự phát triển của nấm bệnh trong đất; và Vôi phát huy hiệu lực của phân hữu cơ,
phân vô cơ và thuốc diệt cỏ.
Vôi giàu
nguyên tố
ion Ca2+ có
tính kiềm
có tác dụng hạ phèn, khi vào
đất sẽ kết hợp trung hòa với ion H+ của keo đất hoặc gốc R–COOH trong
chất hữu cơ mang tính axit giúp tăng pH đất và gia tăng hiệu quả phân hữu cơ. Bên
cạnh đó, Ca2+còn phản ứng kết tủa với ion
Al3+, Fe3+và Mn2+giúp giải độc nhôm, sắt,
mangan trong đất phèn.
Tuy nhiên, không
phải vôi nào cũng cho kết quả như ý muốn và có tác dụng hạ phèn hiệu quả. Một
số loại vôi có trên thị trường như:
(1) Bột đá vôi
(CaCO3): được làm ra bằng cách nghiền mịn đá vôi, loại này tác dụng
chậm, thường từ 2-6 tháng sau khi bón tùy theo độ mịn của bột đá;
(2) Vôi nung
(CaO): được tạo ra bằng cách nung đá vôi trong lò nung như làm gạch ở nhiệt độ
khoảng 900-1.000oC, loại này tác dụng mạnh
và nhanh nhất nhưng dễ gây bỏng khi gặp nước;
(3) Vôi tôi
(Ca(OH)2): được tạo ra bằng cách tưới lên vôi nung một lượng nước
gần bằng trọng lượng của nó, lúc đó vôi tả ra thành bột, sinh nhiệt (khoảng 150oC)
và bốc hơi. Dạng vôi này tác dụng cũng khá nhanh, nhưng do sinh nhiệt mạnh cũng
gây ảnh hưởng đến rễ non và người sử dụng;
(4) Vôi thạch
cao (CaSO4): đây là dạng vôi đặc biệt có chứa lưu huỳnh, tác dụng
nhanh nhưng không nên sử dụng ở đất có phèn. Đó là lý do bà con vẫn bón lót vôi đầu vụ
nhưng lúa sạ vẫn bị chết mầm, lên không đều và xì phèn vào cuối vụ, chưa kể sử
dụng rất bất tiện và ảnh hưởng đến sức khỏe,...
Thứ 2: Bón lân
Khi bón lân
vào đất, gốc lân hòa tan [H2PO4]- sau
khi bón sẽ kết hợp với ion Fe3+ (sắt), Al3+ (nhôm) tạo
thành hợp chất hydroxyphosphate kết tủa để cố định 2 ion
này, nên các ion
sắt và nhôm tự
do không hoạt động do phải kìm giữ lân vào keo đất dẫn đến không gây hại cho bộ
rễ non dễ mẫm cảm, dễ bị ngộ độc bởi 2 ion này và chất lân cũng trở nên không
hữu dụng đối với cây trồng.
Bà con nghĩ
rằng lân làm hạ phèn, thực ra phân lân không trực tiếp giảm độ chua giúp hạ phèn, nhưng cố định được các ion Fe và Al trong
phèn, qua đó pH sẽ được nâng lên và không còn gây ngộ độc cho cây.
Giải pháp
mới
Để khắc phục các nhược điểm mà các kỹ thuật trên không giúp hạ
phèn hiệu quả, sản phẩm khoáng cải tạo đất dạng nước Top-Green là giải pháp giúp pH tăng nhanh, đạt yêu cầu trong 1-2
tuần và ổn định lâu dài suốt cả vụ. Cây lúa sẽ không gặp tác
hại từ đất phèn gây ra, tăng sinh trưởng hơn so với phương pháp
hạ phèn truyền thống. Hiệu quả đã được kiểm chứng trong thời gian qua tại Thái
Lan và Việt Nam.
Khoáng cải tạo đất Top-Green có thể dùng xử
lý trước hoặc sau khi làm đất; trước sạ hoặc sau sạ từ 1-10 ngày.
pH đất cải thiện sau 12 ngày sử dụng Top-Green |
Khoáng cải tạo đất Top-Green Là khoáng dạng
nước, với độ mịn 0.5 micro (rất nhỏ) nên dễ dàng thấm sâu và tác động nhanh,
làm trung hòa axit trong đất giúp pH tăng nhanh, hạ phèn nhanh, kìm giữ tác
nhân gây ngộ độc rễ, giảm tác hại do mặn và ngộ độc nhôm, sắt trong đất chua phèn.
Lợi ích hữu hiệu của khoáng Top-Green:
ThS. Lê Minh Quốc
Phòng kỹ thuật Công ty Sitto Việt Nam
0 Comments